به طور کلی پوست افراد مختلف بر اساس چربی و ترشحات آن به چهار نوع تقسیم می شود:
1- پوست معمولی:
پوستی است که ترشحات چربی آن در حد متعادل بوده و دچار خشکی یا چربی بیش از اندازه نیست. اکثر افراد دارای چنین پوستی هستند. این نوع پوست هنگام لمس بسیار با طراوت و تازه است.
2- پوست چرب:
در پوست بدن یک فرد بالغ ، حدود دو میلیون غده چربی وجود دارد که بیشتر آنها در پوست صورت ، سر، سینه، پشت، دست و پا پراکنده هستند. ولی کف دست و پا فاقد غده چربی است.
خستگی و کار زیاد، کشیدن سیگار، مصرف الکل، مصرف مواد آرایشی غیراستاندارد یا مصرف بی رویه و زیاد این مواد، استفاده خودسرانه و نابجای برخی داروها موجب آسیب پوست و بروز چروک و پیری زودرس پوست می شود .
چربی پوست دو عمل انجام می دهد:
1) دفع برخی مواد زاید 2) محافظت از پوست در برابر سرما، رطوبت و مواد خارجی از جمله مواد آرایشی، میکروب ها و نور آفتاب. اگر ترشح چربی پوست بیش از حد طبیعی باشد، پوست فرد همیشه چرب و براق است. حداکثر چربی پوست در سنین شانزده تا پنجاه سالگی است.
پوست خود را از تابش زیاد آفتاب، وزش بادهای گرم و خشک و همچنین سرما محافظت کنید. برای این محافظت بهتر است علاوه بر پوشش مناسب از کرم های ضدآفتاب نیز استفاده کنید.
3- پوست خشک:
این پوست به علت کمبود ترشح چربی و آب، خشک، زبر و نسبتاً خشن است و نرمی و لطافت لازم را ندارد و تدریجاً به رنگ تیره می گراید. پوست خشک معمولاً پوسته پوسته می شود. خشکی پوست می تواند در اثر تابش آفتاب مداوم یا بادهای خشک گرمسیری باشد ولی بسیاری از افراد به طور ژنتیکی دارای پوست خشک هستند.
4- پوست مختلط:
این نوع پوست بسیار شایع است و به این صورت است که برخی نواحی پوست بدن خشک و برخی نواحی چرب است. مثلاً ممکن است پوست گونه و پشت دست خشک و پوست پیشانی، بینی و چانه چرب باشد.
طریقه تشخیص نوع پوست
برای تشخیص نوع پوست خود کافی است یک تکه کاغذ را بر روی پیشانی، گونه ها و شانه خود بکشید و سپس به آن نگاه کنید. اگر بر روی کاغذ لکه های روغنی کم و بیش وسیعی مشاهده شود، پوست شما چرب است. اگر فقط اثر مختصری از چربی بر روی کاغذ بیفتد نشانه این است که شما دارای پوست معمولی هستید. اگر کاغذ با اصطکاک روی پوست حرکت کند و هیچگونه اثری از چربی بر روی آن نباشد، نشانه خشک بودن پوست شماست. اما اگر کاغذی که بر روی پیشانی و چانه و بینی کشیده می شود چرب ، ولی کاغذی که بر روی گونه ها کشیده می شود هیچگونه چربی نداشته باشد، نشانه آن است که پوست شما از نوع مختلط است.
توجه داشته باشید
که حداقل چهار ساعت پیش از انجام این آزمایش نباید صورت خود را با آب و صابون شسته و یا از کرم و لوازم آرایش بر روی آن استفاده کرده باشید.
عوامل مؤثر بر حالت و سلامت پوست
بهداشت و زیبایی پوست و مو
پوست یک فرد ممکن است در طول حیات و به خاطر تغییرات غددی، روانی، ارثی، محیطی یا بیماری تغییر کند. مثلاً بعضی افراد در سنین بلوغ دچار چربی بیش از حد پوست می شوند که به علت افزایش هورمون های جنسی است. چربی پوست زنان در طول مدت عادت ماهانه دستخوش تغییراتی می شود و اکثر زنان پس از سن یائسگی (حدود پنجاه سالگی) دچار کاهش چربی پوست می شوند. بنابراین ممکن است تا سن خاصی پوست شما چرب باشد و از آن به بعد معمولی یا مختلط شود یا بالعکس.
بهترین ماسک ها، همان ماسک های متشکل از آب میوه ها، پوست میوه ها یا بافت میوه ها هستند که در منزل می توان به راحتی از آنها استفاده کرد.
خستگی و کار زیاد، کشیدن سیگار، مصرف الکل، مصرف مواد آرایشی غیراستاندارد یا مصرف بی رویه و زیاد این مواد، استفاده خودسرانه و نابجای برخی داروها (مثلاً مالیدن مکرر پماد بتامتازون به صورت) موجب آسیب پوست و بروز چروک و پیری زودرس پوست می شود .
- پوست خود را زیاد با آب و صابون نشویید ولی اگر به خاطر مسائل شغلی مجبورید این کار را انجام دهید ، از صابون های خنثی استفاده کنید.
- پوست خود را از تابش زیاد آفتاب، وزش بادهای گرم و خشک و همچنین سرما محافظت کنید. برای این محافظت بهتر است علاوه بر پوشش مناسب از کرم های ضدآفتاب نیز استفاده کنید.
- در هوای گرم از کرم های مرطوب کننده و در هوای سرد از کرم های محافظ استفاده کنید.
پوست هیچگاه نباید خشک بماند چون در این صورت به محرک های خارجی حساس می شود .
- مصرف شیر پاک کن اشکالی ندارد. شما می توانید به جای شیر پاک کن مصنوعی از نوع طبیعی مثل شیر، بادام شیرین یا عصاره خیار استفاده کنید.
- از مصرف سیگار و الکل پرهیز کنید، چون این دو ماده جزو مضرترین مواد برای پوست بوده و موجب تغییر رنگ، چروک پوست و پیری زودرس می شوند.
- استفاده از ماسک های پوستی می تواند مفید باشد چون موجب تمیزی ، طراوت و شادابی پوست می شود . بهترین ماسک ها، همان ماسک های متشکل از آب میوه ها، پوست میوه ها یا بافت میوه ها هستند که در منزل می توان به راحتی از آنها استفاده کرد. برای این منظور ابتدا صورت را بشویید، قسمت مورد نظر از میوه (مثلاً خیار) را بر روی نقاط مختلف پوست بگذارید و بیست دقیقه بعد آن را با آب یا پنبه آغشته به گلاب از سطح پوست خود پاک کنید.
بهترین زمان برای استفاده از ماسک ها هنگام غروب است.
- پوست هیچگاه نباید خشک بماند چون در این صورت به محرک های خارجی حساس می شود .
بنابراین هرگاه پوست قسمتی از بدنتان خشک شده بود، حتماً آن را با کرم مناسبی چرب نگه دارید البته هیچگاه پوست خود را بیش از حد با کرم چرب نکنید.
ادامه دارد ...
در قسمت بعد به بررسی اثرات و عوارض مواد آرایشی یا درمانی و حساسیت های پوستی خواهیم پرداخت.
منابع :
- اینترنت
- درسنامه جامع پوست ایران – انتشارات تیمورزاده – زیر نظر هیئت بورد پوست ایران
- A HAND BOOK OF COSMETIC SKIN CARE SHAI, AVI
کارشناس پزشکی تبیان : دکتر میثم شیرزاد
تهیه و تنظیم : بخش اجتماعی تبیان